CT snimak ili CT dijagnostika obuhvata preglede pojedinih dijelova tijela i/ili organa primjenom savremenih dijagnostičkih aparata koji koriste rentgensko zračenje te povezanih kompjuterskih sistema za rekonstrukciju, obradu i analizu dobijenih slika.
Šta je CT snimak i šta otkriva CT dijagnostika?
CT dijagnostika, CT pregled, MSCT (Multi Slice CT) ili kompjuterizovana tomografija (CT, KT) su različiti nazivi za istu dijagnostičku proceduru gdje se pomoću rendgenskih zraka (x zraka) dobijaju detaljne dvodimenzionalne slike dijelova tijela i organa. CT dijagnostika služi specijalistu radiologije da tumači i određuje da li postoje patološke promjene, koliko su izražene, da li su ograničene na jedan organ ili se nalaze na više organa ili organskih sistema te da li su promjene operabilne, inoperabilne, zloćudne ili dobroćudne.
Često se u literaturi sreće i naziv aksijalna tomografija, što samo u prevodu znači presjeci tijela u aksijalnoj ravni i ima isto značenje kao i CT pregled, CT snimak, kompjuterizovana tomografija…
Zakažite vaš termin za CT snimak pozivom na jedan od sljedećih brojeva:
- 051 963 580
- 066 766 786
- 051 963 581
Ili nas kontaktirajte direktno putem web sajta klikom na kontakt formu.
CT dijagnostika: osnovni program
- CT glave
- CT vrata
- CT grudnog koša (toraksa)
- CT abdomena (trbuha)
- CT male karlice
- CT kičme (vratne, grudne, slabinske)
- CT kostiju karličnog prstena
- CT pojedinih regija ekstremiteta (npr. nadlaktica, podlaktica, natkoljenica, potkoljenica)
- CT pojedinih zglobova (npr. rame, kuk, koljeno, lakat, itd)
CT dijagnostika: kombinovani program (dva ili više pregleda istovremeno)
- CT glave i vrata
- CT vrata i toraksa
- CT toraksa i abdomena
- CT abdomena i male karlice
- CT toraksa, abdomena i male karlice
- CT vrata, toraksa i abdomena
- CT vrata, toraksa, abdomena i male karlice
- CT aortografija sa arteriografijom male karlice i donjih ekstremiteta
- CT arteriografija glave i vrata
- CT dva segmenta kičme
- CT cijele kičme
- CT kičme i karlice sa kukovima
CT pregled: specijalni program
- CT srednjeg ličnog masiva
- CT orbita (očnih duplji)
- CT temporalne kosti (srednjeg uha)
- CT paranazalnih sinusa i nosa
- CT hipofize
- CT pregledi gastrointestinalnog trakta (enterografija, kolonografija)
- CT pregledi urogenitalnog trakta (urografija, cistografija)
- CT srca
- CT fistulografija
- HRCT pluća
Vaskularni program (angiografije)
- CT aortografija (torakalna, abdominalna)
- CT arteriografije (vrata, glave, karlice, ekstremiteti, bubrežne arterije),
- CT flebografije (portni krvotok, šuplje vene, periferne vene, vene i sinusi mozga)
- CT angiografija plućnih arterija
Šta je CT aparat i čemu služi?
Da bismo dobili slike ili aksijalne presjeke tijela, neophodno je imati CT aparat, dijagnostički uređaj oblika prstena koji na jednom polu ima rendgensku cijev, a na suprotnom redove detektora koji registruju rendgenske zrake koje prolaze kroz tijelo. Prsten sa rendgenskom cijevi i detektorima se zajedno rotira velikom brzinom i u kratkom vremenskom periodu može da pokrije veliki dio tijela iz svih uglova. Pošto je ljudsko tijelo građeno od raznih tkiva poput masnog, mišićnog, koštanog i drugih, njihove sposobnosti apsorpcije rendgenskih zraka su različite. Tako kosti slabo propuštaju rendgenske zrake dok kroz pluća i šuplje organe rendgenski zraci dobro prolaze.
CT aparat ima detektore i računarske programe koji registruju intenzitet, tj. jačinu zraka i dodjelju mu određene vrijednosti koje pretvaraju u dvodimenzionalne slike sa nijansama na skali od crne do bijele, gdje crna boja predstavlja nesmetan prolazak rendgenskih zraka kao kroz vazduh, dok bijela predstavlja dobro apsorbovane zrake kao kod kosti.
CT snimak ili CT dijagnostika nam na taj način otkriva da su sinusi, bronhije i crijeva crne boje jer su ispunjene gasom dok su kosti bijele boje jer su apsorbovale rendgenske zrake. Između su razne nijanse sive koje predstavljaju tečnost, mišiće, parenhimske organe, masno tkivo itd. Debljina presjeka može da se podešava zavisno od pregleda, pa tako kod pregleda temporalne kosti debljina presjeka je 0.75 mm, dok je kod pregleda pluća ili abdomena 1.5 mm.
Šta je kontrastno sredstvo i čemu služi?
Kontrastno sredstvo je rastvor koji sadrži jod koji dobro apsorbuje rendgenske zrake. Rastvor je tako napravljen da se ubrizgava u venu pacijenta u količini 1ml po 1 kg tjelesne težine. Kada se nađe u krvi rastvor ulazi u sve organe kao i krv i daje nam dragocjene podatke o hemodinamici. Generalno, sve patološke promjene imaju određen vid poremećaja perfuzije krvi, da li su više prokrvljene ili manje, što CT snimak prikazuje kao zone pojačanog ili oslabljenog nakupljanja kontrasta. Taj podatak je radiolozima jako dragocjen jer na osnovu njega se donosi odluka o kakvoj patologiji se zapravo radi.
Svi CT uređaji su tehnološki dosta slični i princip rada se nije puno promjenio od onog koji je imao prvi CT aparat. Vremenom je tehnologija proizvodnje specijalnih rendgenskih cijevi napredovala kao i proizvodnja detektora koji su u stanju da i male doze zračanje pretvore u infromaciju koju nepredni softver obrađuje i daje besprjekorne slike. Tako se CT aparati danas dijele na 4, 8, 16, 32, 64, 80, 128, 160, 320 i 640 slajsne, što znači da u jednoj rotaciji rendgenske cijevi više detektora registruje veću površinu presjeka ljudskog tijela.
Šta je CT pregled?
Sam CT pregled je jednostavan, ali je prvo neophodno uvjeriti se da li je funkcija bubrega očuvana, jer kontrastno sredstvo koje se daje izlučuje putem bubrega. U tu svrhu svaki pacijent koji obavlja CT pregled prije toga mora u bilo kojoj laboratoriji uraditi vrijednosti kreatinina u serumu. Ako bubrezi funkcionišu normalno i vrijenost kreatinina u krvi je u granicama normalnog, može se uraditi CT snimak.
Zakažite vaš termin za CT snimak pozivom na jedan od sljedećih brojeva:
- 051 963 580
- 066 766 786
- 051 963 581
Ili nas kontaktirajte direktno putem web sajta klikom na kontakt formu.
Kako izgleda CT pregled?
Prilikom dolaska u ambulantu pacijent prvo ispunjava upitnik u kojem odgovara na određena pitanja gdje se otklanja sumnja o postojanju kontraindikacija za CT snimak. Jedno od takvih je alergijska reakcija na jod i preparate joda, kao i trudnoća. Trudnice ne smiju raditi CT pregled osim ako nisu životno ugrožene i CT dijagnostika je jedina metoda koja je dostupna. Osobe alergične na preparate joda takođe nesmiju raditi CT pregled sa kontrastom zbog mogućnosti jake alergijske reakcije praćene anafilaksom.
Kada se otklone sve sumnje o postojanju kontraindikacija i pacijent svojim potpisom ovjeri da je razumio upitnik, onda ulazi u sobu da se pripremi za CT snimak. Neophodno je da se svi predmeti koji su u regiji snimanja ukolone kao na primjer ključevi, telefon, nakit jer ometaju prolazak rendgenskih zraka i narušavaju kvalitet slike. Zatim se pacijentu otvara venski put plasiranjem braunile i pacijent uvodi u CT snimaonu, pozicionira na krevetu i daju instrukcije da sluša komande vezane za disanje. Prilikom pregleda sto na kojem pacijent leži se pomjera naprijed i nazad zavisno od regije koja se pregleda.
Koliko dugo traje CT snimak?
Sama CT dijagnostika traje kratko, na primjer CT snimak pluća traje do dva minuta, CT snimak abdomena oko četiri minuta, CT angiografije ili snimanje krvnih sudova takođe oko dva minuta, CT pregled glave do minut. Veći broj kombinacija pregleda produžava vrijeme, pa tako CT snimak glavae i vrate ili CT pregled vrata, torkasa, abdomena i male karlice traju i do 10 minuta duže. Naravno, najmanji dio tog vremena odlazi na zračenje. Veći dio vremena je pozicioniranje i određivanje regije za snimanje na računaru za kojim sjedi inženjer medicinske radiologije koji obavalja pregled.
Šta otkriva CT dijagnostika?
Nakon što je CT pregled završen pacijent silazi sa stola, osoblje provjerava da li postoje alergijske reakcije, vadi se braunila, daju se instrukcije da se unosi malo više tečnosti da bi se poboljšalo izlučivanje kontrasta iz krvi i pacijent je slobodan da ide kući. Dobijene slike pregleda se zatim šalju na server odakle ih specijalista radiologije otvara, pregleda sve slike kojih nekad ima i do 2000, piše nalaz, donosi zaključak i preporuku o daljem postupanju.
Kod onokoloških pacijenta često je neophdono poređenje sa prethodnim pregledima radi evaluacije efikasnoti terapije. Takvi pregledi su puno zahtjevniji za radiologe jer porede sve promjena na dva ili više prelgeda i ocjenjuju da li je bolest stabilna, u progresiji ili u regresiji.
Kako se pripremiti za CT snimak?
Za većinu CT pregleda ne postoje posebne pripreme. Pacijenti uzimaju svoji redovnu terapiju, jedu i piju prije dijagnostičke procedure bez uticaja na kvalitet pregleda. Međutim postoje CT pregledi za koje je neophodna posebna priprema, a to su CT enterografija i CT kolonografija.
CT enterografija
CT enterogarfija je pregled tankog crijeva CT skenerom. Za taj CT snimak neophodno je da tanko crijevo bude prazno. Sat vremene prije CT pregleda pacijent pije poseban rastvor koji dovodi do ispunjavanja tankog crijeva tečnim sadržajem da bi se raširio lumen crijeva i dobile jasne konture zida. U venu se daje spazmolitik da bi spriječio kontrakcije koje degradiraju sliku i u toku pregleda se aplicira kontrastno sredstvo. Sam CT snimak traje oko 2-3 minuta.
CT kolonografija
CT kolongrafija je pregled debelog crijeva ili kolona. I za ovaj CT snimak je neophodna priprema koja za cilj ima prazno debelo crijevo. Neposredno prije CT pregleda kroz analno plasiran kateter u debelo crijevo se upumpava vazduh koji širi lumen crijeva i omogućava jasnu CT sliku zida crijeva i detekciju polipa veličine do nekoliko milimetara. Loša priprema sa dosta fekalnog sadržaja u crijevu maskira takve promjene i onemogućava kvalitetni dijagnostiku. CT kolonografija se radi bez aplikacije jodnog kontrastnog sredstva.
CT dijagnostika: prednosti i mane
CT dijagnostika ima dosta prednosti, ali nije svemoguća. CT snimak daje dobru prostornu i solidnu kontrastnu rezoluciju, ali nekada nedovoljnu za pouzdanu karakterizaciju lezije. CT pregled je odličan kod evaluacije preloma, promjena na plućima i pregledu krvnih sudova (CT angiografija), ali je beskorisan kod pregleda povreda mišića, tetiva i ligamenta i daleko inferiorniji od pregleda magnetnom rezonancom kod bolesti centralnog nervnog sistema.
Treba istaknuti značaj CT pregleda krvnih sudova ekstremiteta (CT angiografija), aorte (CT aortografija) i krvnih sudova srca (CT koronarogafija), gdje se dobijaju detalji slike krvnog suda sa mogućnosti 3D rekonstrukcije pomoću posebnog programa i kvantitavno mjerenje stepena stenoze krvnog suda, što vaskularnim i kardiohirurzima omogućava detalj uvid u stanje krvnih sudova i odabir adekvatne procedure.
CT pregled i MR pregled: koja je razlika?
Često se porede MR pregled i CT dijagnostika i osnovna razlika između tih pregleda je ta što MR pregled funkcioniše na principu jakog magnetnog polja i radio talasa, bez korišćenja rendgenskog zračenja, što znači da nema štetnih efekata jonizujućeg zračenja, te je MR pregled bezbjedniji i metoda izbora kod pregleda trudnica i fetusa.
Ipak, količina jonizujućeg zračanja koja se primi prilikom CT pregleda je dosta mala i unutarćelijski mehanizmi za “popravke” gena saniraju štetu. Velike doze zračenja u vidu nekoliko desetina pregleda godišnje mogu da izazovu prebleme kod ćelija koje se brzo dijele, kao naprimjer ćelija krvi, ali su ti slučajevi jako rijetki.
Takođe ciljani pregledi prostate i ženskog reproduktivnog sistema su na CT snimuku dosta inferiorniji od pregleda magnetnom rezonancom. Prije odabira pregleda neophodno je sagledati širu kliničku sliku i odlučiti koja je dijagnostika najprimjerenija za određenu patologiju.
Koja je cijena CT pregleda?
Cijene CT pregleda su različite i baziraju se uglavnom na kompleksnoti pregleda i očitanja. Kreću se od 100 KM za niskodozni CT snimak pluća gdje malim dozama zračenja bez aplikacije kontrasta odličnu sliku plućnog parenhima, što se pokazalo izuzetno korisnim za vrijeme vrhunca COVID pandemije. Najskuplji pregledi su CT enterografija, CT kolonografija i CT pregled krvnih sudova jer se dobija velika količina podataka i slika koje radiolog mora detaljeno da pregleda, po potrebi uradi 3D rekonstrukcije i kvantifikuje stepen stenoza.
Zašto da uradite CT snimak u “Delta Dijagnostika”?
Nakon svakog urađenog CT ili MR pregleda u “Delta Dijagnostika” pacijent dobija kompletnu kopiju pregleda na CD-u, pisani nalaz sa zaključkom i preporukom. Svi podaci su bekapovani i čuvaju se zastićeni na našim serverima koji nisu povezani sa vanjskom mrežom.
Zakažite vaš termin za CT snimak pozivom na jedan od sljedećih brojeva:
- 051 963 580
- 066 766 786
- 051 963 581
Ili nas kontaktirajte direktno putem web sajta klikom na kontakt formu.
Leave a Reply